Trong nền kinh tế thị trường có nhiều thành phần kinh tế cạnh tranh nhau sẽ tạo nên động lực phát triển. Trong GD-ĐT, do Nhà nước còn gặp nhiều khó khăn nên chưa đáp ứng nhu cầu học tập của con em, chính vì vậy mà môt số trường dân lập ở miền Bắc đã ra đời. Ở Nghệ An, trường dân lập Nguyễn Trường Tộ ra đời từ năm 1988 đến nay đã trên 20 năm. Một mô hình trường mới ra đời sớm nhất cả nước trong thời kỳ đổi mới.
Hiện nay, trong tỉnh ra đời hàng chục trường dân lập, còn cả nước có hàng ngàn trường. Luật giáo dục được Quốc hội thông qua quy định chỉ có 2 loại hình trường là quốc lập và tư thục. Vì vậy, hiện nay Bộ GD-ĐT và Sở đã có các văn bản hướng dẫn để các trường chuẩn bị chuyển đổi từ trường dân lập sang trường tư thục, hoàn thành việc này vào năm học tới.
Theo quan niệm của tôi, rõ ràng trường công lập là chủ yếu do Nhà nước bỏ tiền ra chi phí tất cả các hoạt động trong nhà trường; còn trường tư thục là tư nhân bỏ tiền rachi phí tất cả (có thể là một người, một nhóm người). Trường dân lập, sau hàng chục năm ra đời đã vận động được các tổ chức xã hội , mà đặc biệt là cha mẹ học sinh ; sự quan tâm giúp đỡ của UBND Huyện, Thành phố, của UBND Tỉnh và các ngành hữu quan; nhưng quan trọng hơn cả là công sức, tâm trí của các thế hệ thầy cô giáo và cán bộ công nhân viên nhà trường, mà vai trò của những người quản lý có ý nghĩa to lớn, tập thể Chi bộ Đảng lãnh đạo có tính quyết định mọi sự thành công của nhà trường.
Các trường dân lập trong tỉnh ta hiện nay cơ sở vật chất (CSVC) lên tới bạc tỷ, hàng chục tỷ. Vậy số tiền này là của ai khi ta chuyển trường sang cho tư nhân quản lý điều hành nhà trường? Hiện nay đang có nhiều loại ý kiến khác nhau. Có loại ý kiến cho rằng : “Đây là tài sản chung, không của ai cả và cũng không bán, không chia ”. Có loại ý kiến khác cho rằng: “ Đã là trường tư thục thì CSVC hiện có phải được kiểm kê đầy đủ, rõ ràng, công khai minh bạch, không thể là của tập thể nhà trường chung chung được.”.
Theo tôi: “Tất cả tài sản của một trường dân lập hiện nay có được là nhờ vào mấy nguồn sau: Một là nguồn nhà nước cấp đất, hỗ trợ một phần nào đó buổi đầu đang gặp khó khăn (nếu có); Hai là tiền đóng góp xây dựng hàng năm của học sinh, phụ huynh theo quy định của Nhà nước cấp tỉnh. Ba là sự tích luỹ từ quỹ thu học phí của học sinh do trả thù lao cho giáo viên thấp (những năm trước đây trả thù lao cho giáo viên 1tiết dạy chỉ vài ba lạng gạo, mươi năm lại nay mới khá giả hơn nhưng vẩn chưa bằng trường công lập). Vì vậy, nhà trường phải thống kê đượcđầy đủ ba nguồn đóng góp đó, mỗi nguồn để riêng ra một ô. Phần nhà nước hỗ trợ, xin ý kiến nhà nước giải quyết, phần học sinh, phụ huynh đóng góp, xin ý kiến phụ huynh giải quyết. Phần còn lại, phải được ý kiến tập thể cán bộ, giáo viên đóng góp để có cách giải quyết. Tất nhiên toàn bộ CSVC đó phải được giữ nguyên, không chia cho ai cả, dù chuyển đổi nhưng phải đảm bảo việc day , học vẫn bình thường và ngày càng tốt hơn. Lấy ví dụ: Như trường Nguyễn Trường Tộ chẳng hạn, tổng tài sản của trường có thể được 12 tỷ đồng, phần nhà nước 1 tỷ đồng, phần dân đóng góp 5 tỷ đồng, phần còn lại là 6 tỷ đồng. Vậy 6 tỷ đồng đó là quá trình tích luỹ của trường mà do công của cán bộ, giáo viên chắt chiu, dành dụm mà có. Làm sao để giải quyết vấn đề này cho rõ ràng, công bằng, đảm bảo quyền lợi cho người lao động (bởi nói dân chủ gì thì nói mà trong phân phối không đảm bảo dân chủ, công bằng thì chưa phải là dân chủ, dân chủ đó chỉ là giả hiệu mà thôi) .Muốn công bằng, minh bạch thì phải tổng cộng số năm công tác của tất cả các thế hệ giáo viên…là bao nhiêu năm, sau đó nhân hệ số cho người quản lý là1,2; cán bộ công nhân viên là 0,8 chẳng hạn…. lấy số tiền 6 tỷ chia cho tổng số năm công tác ta sẽ được một năm công tác tương đương bao nhiêu tiền; từ đó tính cho từng người là bao nhiêu tiền mà anh đã có công tạo nên, lập danh sách ghi nhận công lao của từng người, ký vào danh sách đó để lưu giữ lâu dài; đó là cổ phiếu của giáo viên các thế hệ hơn 20 năm qua. .Nếu ta không làm rõ việc này thì 10-15 năm sau CSVC của nhà trường sẽ bị một số cá nhân biển thủ thành của riêng mà các thế hệ giáo viên trẻ không làm gì họ được. Số được ghi nhận đó không bao giờ được lấy, nhưng nếu trường phát triển bền vững , có tích luỹ thì nên hàng năm tính lợi tức cho cán bộ, giáo viên…Hội đồng quản trị sẽ có kế hoạch kêu gọi cán bộ, giáo viên mua cổ phiếu để xây dựng thêm phòng học và CSVC khác để trường ngày càng khang trang, đạt trường chuẩn quốc gia và nâng cao thêm trách nhiệm, nghĩa vụ của giáo viên, cán bộ với trường tư thục của mình.
Để mang tên trường tư thục thì đầu tiên phải bầu Hội đồng quản trị, Hội đồng quản trị phải hội tụ đủ một số tiêu chuẩn cơ bản : Phải có năng lực thực sự và tận tâm; phải có đạo đức phẩm chất trong sáng, thật thà, thẳng thắn, dám đấu tranh bảo vệ lẽ phải; phải có tình nghĩa thuỷ chung với đồng nghiệp ; phải tham gia mua cổ phiếu vào loại nhiều. Khi có Hội đồng quản trị rồi mới đề xuất chọn hiệu trưởng, hiệu trưởng giới thiệu các hiệu phó. Tất cả các khâu này phải làm đúng quy trình để vừa đảm bảo dân chủ, vừa phải tập trung, vì vậy vai trò lãnh đạo của Chi bộ Đảng là hết sức quan trọng.
Đăng nhận xét